Umowa zlecenie jest kolejną – po umowie o dzieło – umową cywilnoprawną, wykorzystywaną często w zastępstwie umowy o pracę, dlatego też bywa określana jako tzw. „umowa śmieciowa”. Jednak umowa zlecenie różni się od umowy o dzieło, a różnice dzielące ją umowy o pracę są jeszcze poważniejsze. Zawieranie umowy zlecenia reguluje Kodeks cywilny (tak jak umowy o dzieło). Jednak umowa zlecenia jest określana jako umowa staranności – w przeciwieństwie do wspomnianej umowy o dzieło, która jest umową rezultatu. Różnica jest więc dość jasna – w umowie zleceniu chodzi o wykonywanie czynności z możliwie największą starannością, umowa o dzieło to wykonanie czynności, co oznacza osiągnięcie konkretnego efektu (to właśnie jest dzieło). Umowa zlecenie niekoniecznie więc musi prowadzić do osiągnięcia konkretnego rezultatu (bo to jest domena umowy o dzieło). Łączy się z tym kwestia wynagrodzenia, które w przypadku umowy zlecenia przysługuje już za samo tylko „staranne działanie”, a nie za rezultat tego działania. Oznacza to, że umowa zlecenie jest nieco szersza od umowy o dzieło i – pod względem swojego zakresu – bardziej niż umowa o dzieło podobna do umowy o pracę (mimo że różnic wobec umowy o pracę jest wiele). Jako że do umów zlecenia mają zastosowanie zapisy Kodeksu cywilnego, nie zaś Kodeksu pracy, zleceniobiorcy nie przysługują żadne przywileje typowe dla stosunku pracy (prawo do urlopu, okresu wypowiedzenia, płaca minimalna, określony czas pracy). Czynności w ramach umowy zlecenia w przeciwieństwie do pracy (wynikającej z umowy przewidzianej Kodeksem pracy) nie trzeba jednak wykonywać osobiście – można je podzlecać kolejnym wykonawcom. W umowie zlecenia w przeciwieństwie do umowy o pracę nie ma również konieczności wykonywania zadań w określonym miejscu. Następna różnica to osoba zleceniobiorcy: praca może być świadczona jedynie przez osobę fizyczną, zleceniobiorcą w umowie zlecenia może zostać zarówno osoba fizyczna, jak i osoby prawne a także inne podmioty posiadające zdolność do czynności prawnych (stowarzyszenia, fundacje). W przypadku umowy zlecenia nie występuje także mocny stosunek podporządkowania wobec zleceniodawcy/pracodawcy, charakterystyczny dla umów o pracę.